İstanbul
Küresel pay piyasalarında ekonomik toparlanmaya ilişkin artan endişeler ve para politikasının "şahinleşen" vurgusu, geçen hafta emtia piyasasını da etkiledi.
Analistler, enflasyondaki yükselişe karşın zayıf istihdam piyasası ve yeni tip koronavirüs (Kovid-19) varyantlarının ekonomik toparlanmaya zarar vereceğine ilişkin endişelerin, ABD Merkez Bankası'nın (Fed) varlık alımlarının azaltımını geciktirebileceğine dair beklentileri desteklediğini ifade etti. Bu durumun yatırımcıları temkinli pozisyon almaya yönelttiğini belirten analistler, tahvil faizleri ve dolardaki yükselişle birlikte emtia fiyatlarında da sert düşüş yaşandığını kaydetti.
Emtia piyasasında geçen hafta küresel ekonomiye dair endişelerin artmasıyla yoğun satışlar görüldü. Çin'in emtia fiyatlarını düşürmek için müdahalelerine devam etmesi de emtia fiyatları üzerinde satış baskısı oluşturan başka bir unsur oldu.
Geçen hafta paladyum yüzde 11,8, platin yüzde 6,9, gümüş yüzde 3,8, altın yüzde 2,2 ve kurşun yüzde 1 değer kaybetti.
Doğal gaz 7,5 yılın, nikel 7 yılın zirvesini gördü
Altının ons fiyatı, üst üste 4 haftalık yükseliş eğiliminin ardından gelişmiş ülke merkez bankalarının şahinleşen para politikası tonlamaları sonrası analistlerin önemli direnç olarak dikkati çektiği 1.830 dolar seviyesindeki satış baskısıyla karşılaştı ve haftayı düşüşle tamamladı.
Emtia fiyatlarındaki düşüşlere karşın geçen hafta ralli yapan emtialar da oldu. Artan talep ve tedarike ilişkin endişeler bazı emtiaların değer kazanmasını sağladı.
Geçen hafta alüminyum yüzde 8,4, doğal gaz yüzde 5,9, nikel yüzde 5,2, çinko yüzde 3,2 ve bakır yüzde 1,9 arttı. Doğal gaz 5,095 dolarla 7,5 yılın, nikel ise 9,3459 dolarla 7 yılın zirvesini gördü.
Alüminyumda Gine'deki askeri darbenin arzda yarattığı endişeler ve talep artışıyla sert yükseliş görülürken, Ida Kasırgası ile birlikte teslimatlara ilişkin risklerin ortaya çıkması sonrası kış mevsiminin sert geçeceğine yönelik öngörüler de doğal gaz fiyatlarını artırdı.
Nikel, küresel talepteki artış ve metal ile ilgili tedarik endişelerinden dolayı 7 yılın zirvesine tırmandı. Analistler, elektrikli arabaların bataryalarında kullanılan ana materyallerden biri olan nikelin yeşil dönüşümle beraber en fazla yükselecek ham maddelerden biri olabileceğini belirterek, Tesla'nın, ileride oluşabilecek tedarik sıkıntılarına önlem olarak temmuzda BHP Group ile nikel tedarik anlaşması imzaladığını anımsattı.
Tedarik zincirine ilişkin endişeler geçen hafta bakır fiyatlarını da destekledi.
Tarım emtialarında da sert satışlar görüldü
Geçen hafta tarım emtialarında sert satışlar oldu. Buğday yüzde 5,2, kahve yüzde 2,5, kakao yüzde 1,7, mısır yüzde 1,4, soya fasulyesi ve şeker yüzde 0,3 değer kaybetti.
Ida Kasırgası ile birlikte ihracatta aksamalar yaşanması ve ihracatın gerilemesi fiyatları olumsuz etkilerken, talebe yönelik endişelerin de emtia fiyatları üzerinde olumsuz etkisi oldu.
Vadeli işlem ve emtia piyasaları uzmanı Zafer Ergezen, AA muhabirine yaptığı açıklamada, "Dolar endeksindeki güçlenme ile emtiaların geneline yayılan satışlar görülüyor. Özellikle şeker ve kahve gibi tek bir ülkede yoğun üretilen emtialarda dolar endeksli satışların daha etkili olduğunu görüyoruz." diye konuştu.
Küresel olarak halen konteyner talebinin yüksek olması nedeniyle yüklemelerde gecikme yaşandığını ifade eden Ergezen, "Bu nedenle kısa vadeli arz endişelerinin devam ettiğini söyleyebiliriz." dedi.
Buğday üretim tahminlerindeki artışın geçen haftanın son gününde satışların etkili olmasına yol açtığını kaydeden Ergezen, buğdayda satış baskısının bu hafta da devam edebileceği öngörüsünde bulundu.
Ergezen, mısırın haftayı düşüşle tamamladığını, bu düşüşte üretim tahminlerindeki artışın etkili olduğunu söyledi.
Delta varyantı ve ekonomik endişelerin bir miktar artmasının pamukta düşüşe neden olduğunu aktaran Ergezen, bununla beraber üretim tahminlerindeki artışın da pamukta satışların güçlenmesine yol açtığını vurguladı.
"Artan navlun fiyatları nedeniyle şeker talebinde düşüş olduğu görülüyor"
Zafer Ergezen, Delta varyantı nedeniyle şekerde talebe yönelik endişelerin arttığını kaydetti.
Brezilya'da şeker üretiminin ağustos ayının ikinci yarısında yüzde 0,7 arttığını belirten Ergezen, "Bununla beraber artan navlun fiyatları nedeniyle talepte düşüş olduğu görülüyor." dedi.
Ergezen, Delta varyantı nedeniyle talebe yönelik endişeler ve dolar endeksindeki güçlenmenin kahveyi de olumsuz etkilediğini söyledi.