Dakar
Frankafon Batı Afrika'da peşi sıra yaşanan darbeler nedeniyle güvenlik ve yönetişim sorunları her geçen gün derinleşiyor.
Burkina Faso'da asker yönetime el koyduCunta yönetimlerinin başa geçmesiyle bölgede terörle mücadele sekteye uğrarken askeri hükümetlere uluslararası toplumca uygulanan yaptırımlar söz konusu ülke halklarını da zora sokuyor.
Fransa'dan bağımsızlığını elde ettiği 1960'lardan bu yana tam anlamıyla siyasi istikrara kavuşamayan Batı Afrika, son 15 ayda 4 askeri darbeye sahne oldu.
Mali'de Ağustos 2020'de İbrahim Baubacar Keita'nın devrilmesiyle başa geçen cunta, geçiş sürecinin sivil kanadının, kilit konumdaki askerleri kabine dışında bırakmak istemesi üzerine Mayıs 2021'de yeni bir darbe daha yaptı.
Sahel bölgesinde her geçen gün kötüleşen güvenlik durumu 9 ayda yaşanan 2'nci darbeyle daha da içinden çıkılmaz bir hal aldı. İlk darbede 18 ay içinde seçimlere gitme sözü veren cunta, 2'nci darbede tüm baskılara rağmen seçim takvimi belirlemedi.
Batı Afrika Devletleri Ekonomik Topluluğu (ECOWAS), cuntanın 5 yıl boyunca yönetimde kalacağını açıklaması üzerine Mali'ye diplomatik ve ekonomik sert yaptırımlarda bulundu.
ECOWAS ülkeleri sınırlarını Mali'ye kapattı, ticari faaliyetlerini minimuma indirdi. Tüm yaptırımlara karşın Mali'deki cuntanın 5 yıldan önce yönetimden çekilmeye niyeti yok gibi görünüyor.
Gine'deki darbe Conde'nin en güvendiği isimden geldi
Mali'nin komşusu Gine'de de devrik lider Alpha Conde'nin anayasayı değiştirerek 3'üncü dönem de cumhurbaşkanı adayı olması ülkede darbeye giden sürecin başlangıcı oldu.
Yeraltı zenginliklerine rağmen dünyanın en fakir ülkeleri arasında yer alan Gine'de sivil toplum Conde'nin adaylığını engellemeye çalışsa da başarılı olamadı.
82 yaşındaki Conde, yaş ortalamasının 18 olduğu Gine'de Ekim 2020'de 3'üncü kez seçilerek başa gelmeyi başarsa da iktidarı hayal ettiği gibi olmadı.
Conde, 6 Eylül 2021'de, 2018'de oluşturduğu elit timin başına bizzat getirdiği Yarbay Mamady Doumbouya tarafından devrildi.
Conde tarafından Paris Harp Okulu'na gönderilen ve Fransız yabancı lejyonunda çeşitli misyonlarda çalışan Doumbouya halktan da ciddi destek topladı.
Cumhurbaşkanı'nın devrilmesinden sonra Gine çapında günlerce cuntaya destek gösterileri düzenlendi. Darbenin üzerinden aylar geçmesine rağmen cunta lideri Doumbouya hala ülkenin en popüler ve güvenilir isimlerinin başında geliyor.
Burkina Faso'da darbe "geliyorum" dedi
Bölgedeki bir diğer ülke Burkina Faso'da da darbeye zemin hazırlayan konu güvenlik sorunu oldu.
El Kaide ve DEAŞ bağlantılı terörist gruplar nedeniyle 2015'ten bu yana terörle mücadele eden Burkina Faso'da her geçen gün artan saldırılar kamuoyunda ciddi tartışma yarattı
Geçen sene kasımda düzenlenen terör saldırılarında çok sayıda askerin yaşamını yitirmesi Roch Christian Kabore yönetimine olan öfkeyi patlama noktasına getirdi.
Sahel bölgesinde 14 Kasım'da düzenlenen ve 49 askerin hayatını kaybettiği saldırı ise bardağı taşıran son damla oldu.
Terörle mücadelede başarısızlıkla eleştirilen Kabore'nin istifası için ülke çapında eylemler düzenlendi.
Uzmanlar, hükümete artan öfke nedeniyle darbe ihtimalinin çok güçlü olduğu konusunda uyarıda bulunsa da Kabore hükümeti sürecin önünü alamadı.
Dün Yarbay Paul-Henri Sandaogo Damiba öncülüğündeki bir grup asker tarafından alıkonulan Kabore, akşam saatlerinde el yazısıyla kaleme aldığı bir mektupla istifasını duyurdu.
Kendilerine "Kurtuluş ve Restorasyon için Yurtsever Hareket (MPSR)" ismini veren darbecilerin, devlet televizyonuna çıkarak yönetime el koyduğunu duyurmasıyla Batı Afrika'da yönetimdeki cunta sayısı 3'e yükseldi.